• Κανονισμός λειτουργίας: ΦΕΚ 2145/11.06.2018, τεύχ. Β΄
  (αρ. Πράξης: 713)
• Διευθυντής: Δημήτριος Μόσχος, Αναπληρωτής Καθηγητής

Το Εργαστήριο Μελέτης Αρχαίου Ανατολικού Χριστιανισμού του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (στην αγγλική γλώσσα: Oriental Christianity Research Laboratory-EMEAAX-OCREL), εξυπηρετεί τις διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες του Τμήματος στο γνωστικό αντικείμενο Εκκλησιαστική Ιστορία, βίος και πολιτισμός των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών.

Σκοπός του Εργαστηρίου είναι η μελέτη της ιστορίας και της ζωής των κοινοτήτων των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών (που διαχωρίσθηκαν σταδιακά από την Ορθόδοξη Εκκλησία μετά το 451) στις ιστορικές τους κοιτίδες (Ασία, Αφρική) και στη διασπορά με έμφαση στην αλληλεπίδραση τους με τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και τα ευρύτερα θρησκευτικά ρεύματα της ανατολικής Μεσογείου.

Στο πλαίσιο του γενικού αυτού σκοπού εντάσσονται ενδεικτικά:

• Η μελέτη και διδασκαλία των γλωσσών των Ανατολικών Χριστιανών (κοπτικά, συριακά, αραβικά κ.λπ.),
• Η μελέτη της ιστορικής παρουσίας των Ανατολικών Χριστιανών στον ελλαδικό χώρο (καταγραφή και μελέτη χειρογράφων, κειμηλίων κ.λπ.).
• Παράλληλα, η μελέτη της σύγχρονης παρουσίας των ίδιων των Ανατολικών Χριστιανών στην Ελλάδα και η οργάνωση επαφών, εκδηλώσεων και άλλων μορφών επικοινωνίας.
• Η μελέτη επιδράσεων του ελληνικού πολιτισμού στις χώρες-κοιτίδες των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών (π.χ. Συρία, Αίγυπτο) σε τομείς όπως θεολογία, εκκλησιαστική γραμματεία, δίκαιο, τέχνη κ.λπ. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη συγκριτική μελέτη της χριστιανικής λατρείας μέσα από χειρόγραφα και μνημεία στις διάφορες παραδόσεις.
• Η σπουδή των εκκλησιαστικών σχέσεων μεταξύ Χριστιανών διαφόρων Ομολογιών στην Ανατολική Μεσόγειο και ο ρόλος της ελληνικής/βυζαντινής παρουσίας σ' αυτές κατά τη διαμόρφωση του ευρύτερου θρησκευτικού τοπίου (π.χ. δυαρχικά θρησκευτικά ρεύματα σε Περσία και χριστιανικές αιρέσεις, Γνωστικισμός, Ιουδαϊσμός, ανάδυση Ισλάμ κ.λπ.). Η σπουδή αυτή εκτείνεται και στις διαχριστιανικές σχέσεις μέχρι σήμερα (διαχριστιανικοί Διάλογοι και Οικουμενική κίνηση).
• Η έρευνα της σύγχρονης θρησκευτικής ιστορίας των χωρών των Ανατολικών Χριστιανών σε σχέση με τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στις χώρες τους αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο, η οποία θα συμβάλει στην κατανόηση της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας.
• Η οργάνωση και υλοποίηση ακαδημαϊκών ανταλλαγών με ιεροσπουδαστές, φοιτητές θεολογίας και γενικότερα ενδιαφερομένους από τον χώρο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και έρευνας για ουσιαστικότερη επικοινωνία και αλληλοκατανόηση.
• Η ανάληψη πρωτοβουλιών για τη βοήθεια κοινοτήτων, τη διάσωση ιστορικών κειμηλίων, καθώς και τη στήριξη ακαδημαϊκών και εκκλησιαστικών δομών όσων Ανατολικών Χριστιανών κινδυνεύουν από θρησκευτικές και πολιτικές διώξεις στις ιστορικές κοιτίδες τους.