- Γνωστικό αντικείμενο : "Χριστιανική Αρχαιολογία και Τέχνη".
Ιστορικός Τομέας
Τμήμα Θεολογίας του ΕΚΠΑ
Tel. - (+30) 210.727.5758,
e-mail: istoufh@theol.uoa.gr
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές της. Σπούδασε με υποτροφία του ΙΚΥ για δύο συνεχή έτη Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Θεολογία στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ιδίου Πανεπιστημίου.
Υπήρξε επί τρία συνεχή έτη υπότροφος του IKY για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής της. Στο πλαίσιο της διατριβής και της γενικότερης έρευνάς της, έχει επισκεφθεί για μελέτη μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, παρακολούθησε μαθήματα Iστορίας της Tέχνης στη Σχολή Διδασκαλίας της Iστορίας της Tέχνης της εν Aθήναις Aρχαιολογικής Eταιρείας (περίοδος B΄, 1990-1991).
Το 1994 αναγορεύτηκε Διδάκτωρ του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών. Το 2002 εξελέγη Λέκτωρ, το 2008 Επίκουρη Καθηγήτρια, το 2012 Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια, το 2015 Αναπληρώτρια Καθηγήτρια και το 2019 Καθηγήτρια στο Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο γνωστικό αντικείμενο της Χριστιανικής Αρχαιολογίας και Τέχνης.
► Υπό τη διεύθυνσή της λειτουργούσε στο Τμήμα Θεολογίας το Εργαστήριο Εικονογραφικής Τέχνης με σεμινάρια, διαλέξεις, εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις σχετικά με τη βυζαντινή και σύγχρονη εικονογραφική τέχνη (θεωρία και πράξη).
Διδάσκει τα προπτυχιακά μαθήματα: 1. Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία. 2. Εισαγωγή στη Χριστιανική Τέχνη. 3. Χριστιανική Τέχνη της Δύσεως. 4. Επιχειρηματικότητα και η Τέχνη της Αγιογραφίας (σε συνεργασία με το Οικονομικό Τμήμα του ΕΚΠΑ).5. Θεολογία της Εικονογραφίας. 6. Μεθοδολογία Επιστημονικής Έρευνας. 7. Ειδική Διδακτική των Θρησκευτικών σε θέματα Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Τέχνης και Διαθρησκειακής Αγωγής.
Στο πλαίσιο του Μ.Π.Σ. του Τμήματος Θεολογίας, έχει διδάξει τα μαθήματα: 1. Αρχιτεκτονική των παλαιοχριστιανικών ναών και θέματα εικονογράφησής τους. 2. Μεσοβυζαντινή Ναοδομία 3. Υστεροβυζαντινή Ναοδομία. 4. Εικονογραφικά προγράμματα παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών ναών. 5. Η ναοδομία του 13ου αιώνα στον ελλαδικό χώρο. 6. Μεταβυζαντινή ζωγραφική. Η «σχολή» των Θηβών ή βορειοδυτικής Ελλάδος. 7. Βυζαντινά Μνημεία της Άρτας. 8. Παλαιοχριστιανικά μνημεία Φθιώτιδων Θηβών. 9. Βυζαντινά Μνημεία της Αθήνας. 10. Μεταβυζαντινή μνημειακή ζωγραφική στα Επτάνησα. 11. Μεταβυζαντινή ζωγραφική. Το εργαστήριο των αδελφών Κονταρή. 12. Θέματα βυζαντινής ζωγραφικής.
Στο πλαίσιο του Μ.Π.Σ. του Τμήματος Θεολογίας «Η Θεολογία στον Σύγχρονο Κόσμο» διδάσκει τα μαθήματα Χριστιανικά Μνημεία και Ορθόδοξη Παράδοση και Χριστιανικά Μνημεία, Ορθόδοξη Παράδοσηκαι Εκπαίδευση.
Έχει διδάξει ακόμη στο Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Φύλο και Θρησκεία» του Τμήματος Θεολογίας του ΕΚΠΑ και του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.
Είναι ακαδημαϊκή υπεύθυνη και διδάσκουσα στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης του ΕΚΠΑ: «Βυζαντινή Ζωγραφική. Η Τέχνη και η Θεολογία των εικόνων».
Έχουν ολοκληρώσει, υπό την εποπτεία της, και έχουν λάβει τον τίτλο ειδικεύσεως (Master) είκοσι πέντε μεταπτυχιακοί φοιτητές. Έχουν ολοκληρωθεί υπό την εποπτεία της, ως επιβλέπουσας, και έχουν κριθεί τέσσερις διδακτορικές διατριβές, δύο βρίσκονται στο τελικό στάδιο, ενώ σε εξέλιξη είναι ακόμη τρεις. Σε εξέλιξη βρίσκεται και μια μεταδιδακτορική έρευνα.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus έχει συμμετάσχει με διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο «Άγιος Κύριλλος και Μεθόδιος» στο Velico Tärnovo της Βουλγαρίας και στο Πανεπιστήμιο του Bialystok στην Πολωνία. Επίσης έχει δώσει διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Boğaziçi στην Κωνσταντινούπολη.
Υπήρξε και είναι μέλος επίσης τριμελών συμβουλευτικών επιτροπών διδακτορικών διατριβών, καθώς και τριμελών και επταμελών επιτροπών κρίσεως διπλωματικών εργασιών ειδίκευσης (master) και διδακτορικών διατριβών του Τμήματος Θεολογίας και του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του ΕΚΠΑ, καθώς και των Τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής του ΕΚΠΑ και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, των Τμημάτων Θεολογίας και Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Είναι μέλος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών, της Εταιρείας Μελετών Ιονίου και της Εταιρείας Ζακυνθινών Πολιτισμικών Ερευνών. Έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε τοπικά και διεθνή Συνέδρια, έχει συμμετάσχει σε Ερευνητικά Προγράμματα (ΕΚΠΑ-Θεολογική Σχολή, Πανεπιστήμιο Πατρών-Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, ΤΕΙ Αθήνας, Δήμος Αθηναίων), στη διοργάνωση Συνεδρίων και Εκθέσεων και έχει δώσει διαλέξεις σε Πανεπιστήμια του Εξωτερικού.
Υπήρξε Ειδικός Επιστημονικός Σύμβουλος στον Τομέα της Αρχαιολογίας στη Μεγάλη Ορθόδοξη Χριστιανική Εγκυκλοπαίδεια (ΜΟΧΕ) (από Ε΄ έως Ι΄ Τόμο ).
Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών άρθρων και των βιβλίων:
- Το φράγμα του ιερού βήματος στα παλαιοχριστιανικά μνημεία της Ελλάδος. Μελέτη αρχαιολογική και λειτουργική, Αθήνα 1992 (διδακτορική διατριβή).
- Μονή Πετράκη (Ιστορία- Αρχιτεκτονική- Γλυπτική-Ζωγραφική), Αθήνα 2002.
- Από τους Ναζαρηνούς στον Φ. Κόντογλου. Θέματα νεοελληνικής εκκλησιαστικής ζωγραφικής, Αθήνα 2007.
- Βυζαντινές εκκλησίες στον κάμπο των Μεγάρων, Αθήνα 2007.
- Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη, Αθήνα 2011, ²2013, σσ. 488.
- Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στις εκκλησίες της Ζακύνθου (15ος-18ος αι.), Αθήνα 2017.
- Η Βυζαντινή ‘Ανάστασις’. Ζητήματα της παλαιολόγειας εικονογραφίας, Αθήνα 2019.
- Χριστιανική, Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη, Αθήνα 2020.
Πολλές από τις μελέτες της έχουν ως θέμα ζητήματα της Νεοελληνικής Εκκλησιαστικής Τέχνης, για την έρευνα της οποίας συμμετέχει ενεργά στη διοργάνωση των Επιστημονικών Συμποσίων Νεοελληνικής Εκκλησιαστικής Τέχνης, που διοργανώνει το Τμήμα Θεολογίας, καθώς και στην επιμέλεια των Τόμων των Πρακτικών τους.
Επιστημονική Επιμέλεια Τόμων:
¤ Επιμέλεια των τόμων των Πρακτικών των πέντε Επιστημονικών Συμποσίων Νεοελληνικής Εκκλησιαστικής Τέχνης.
¤ Επιμέλεια του Τόμου Αγία Σοφία. Οι Ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο, Αθήνα 2021.
¤ Επιμέλεια του βιβλίου, Γρ. Πουλημένος, Η Ελλαδική ναοδομία στην περίοδο του Νεοκλασικισμού (1830-1912), Αθήνα 2022.